Yavru köpeğinizin haftalara göre gelişimi
Doğumdan sonraki ilk haftalarda yavru köpeğiniz hızlı bir fiziksel büyüme yaşar ve davranış değişiklikleri sergiler. Evinize geldikten sonra bu hayati erken yavruluk döneminde köpeğinizin gelişimini aşama aşama desteklemek sahibi olarak sizin sorumluluğunuzdadır.Bu onun sağlıklı bir yetişkin köpeğe dönüşmesine yardımcı olacaktır.
Yavru köpeğinizin büyüme eğilimi, cinsiyetinin yanı sıra ırkına bağlı olacaktır. Chihuahua veya Yorkshire Terrier gibi küçük ırk köpekler, Labrador Retriever veya Alman Çoban Köpeği gibi daha büyük ırklara kıyasla farklı bir hızda gelişirler. Ne beklemeniz gerektiğini bilmeniz, yavru köpeğiniz için yaklaşan dönüm noktalarına hazırlanmanıza ve olası sorunları erkenden fark edip ortadan kaldırmanıza yardımcı olabilir.
Yenidoğan yavru köpeğinizin doğumdan itibaren gelişimi
Yenidoğan yavru köpeklerin ilk 24 saati çok önemlidir. Minik ve narindirler ancak dünyadaki ilk saatlerinde emmek için annelerine ve ısınmak için kardeşlerine (yavru köpekler henüz kendi vücut sıcaklıklarını ayarlayamazlar) ulaşmak üzere içgüdüsel olarak koklama ve dokunma duyularını kullanırlar. Yenidoğan yavru köpekler henüz göremez ve zamanlarının çoğunu uyuyarak geçirirler.
Yenidoğan yavru köpeğinizin doğumdan sonraki ilk saatlerden itibaren annesini emmesi çok önemlidir. Annesinin ilk sütü, yani besin ögeleriyle dolu son derece konsantre bir süt olan kolostrum, yeni oluşmaya başlayan bağışıklık sistemini ve gelişimini destekleyecektir.
Yenidoğan aşaması
Doğumdan sonra dört haftaya kadar
Yeni doğmuş narin yavru köpekler hayatlarının ilk günlerinde vücut sıcaklıklarını korumak ve beslenmek konusunda yardıma ve desteğe ihtiyaç duyarlar. Dolayısıyla yetiştirici, doğdukları yavrulama kutusunun dikkatlice kontrol edilen bir ortamda bulunduğundan emin olacaktır. Yenidoğan yavru köpeklerin doğru sıcaklığa (başlangıçta 29,5 °C ile 32 °C arası, yedi ila on günlükken 26,7 °C) ve doğru nem seviyelerine (%65-70) sahip, çok esintili veya havasız olmayan, iyi havalandırılan bir alanda tutulmaları gerekir.
Yavru bir köpeğin hayatının yenidoğan aşaması, doğumdan sonra yaklaşık dört haftaya kadardır. Yeni doğmuş bir yavru köpeğin kilosu ilk haftalarda yakından takip edilmelidir. Yavru köpekler doğduklarında yetişkin ağırlıklarının genellikle %1-5’i kadar ağırlığa sahip olsalar da hızla kilo alırlar. Tam olarak ne kadar kilo alacakları, ırklarının boyutuna bağlıdır: Yavru köpekler normal olarak yetişkin bir köpek olarak sahip olacakları her bir kilogram için (bu, ırklarına bağlıdır) günde 2-4 g kilo almalıdırlar. Yeni doğmuş bir yavru köpeğin kilosu, yaşamının 9'uncu ile 13'üncü günleri arasında iki katına çıkmalıdır.
Dikkat edilmesi gereken yenidoğan dönüm noktaları
Yenidoğan yavrular ilk haftalarında zamanlarının çoğunu beslenerek veya uyuyarak geçirseler de (her ikisi de sağlıklı gelişim için önemlidir) dikkat edilmesi gereken bazı heyecan verici dönüm noktaları vardır
Yenidoğan bir yavru köpeğin gözleri genellikle doğumdan 10 ila 14 gün sonra açılır
Yavru bir köpeğin işitme duyusu iki ila üç haftalıkken çalışmaya başlamalıdır
Yavru köpekler doğar doğmaz emekleyebilirler ama büyüdükçe yeteneklerini geliştirir ve etrafta daha öz güvenli ve enerjik bir şekilde dolaşmaya başlarlar
Sorumlu bir yetiştirici, her şeyin yolunda olup olmadığını öğrenmek (ve muhtemelen parazit tedavisine başlamak) için yavru köpeğin ilk haftalarında ilk veteriner hekim ziyaretini yapacaktır
Şanslı sahiplerinin nazik yaklaşımları (dinlenme zamanlarında onları rahatsız etmemeye özen göstermeleri), yavru köpeklerin insanlarla temas etmeye alışmasına ve yaşamlarının ilerleyen aşamalarında daha kolay sosyalleşmelerine yardımcı olur
Yavru köpeğiniz muhtemelen yaklaşık iki haftalıkken (yalpalayan küçük bacakları üzerinde) ayağa kalkacak ve yeni öğrendiği yürüme becerilerini keşfetmek ve tırmanmak (kardeşlerinin üzerine tırmanmak dâhil) için kullanmaya başlayacaktır
Yavru köpeğinizin sütten kesilme aşaması
Dördüncü ila sekizinci haftalar
Sütten kesilme, yavru köpeğinizin ilk katı gıdasını yemesiyle başlar: Bu aşamaya hazır olduğunu, annesinin yemeğine ilgi göstermeye başlayarak size gösterecektir.
Dört haftalık yavru köpeğiniz artık önemli ölçüde değişmiştir ve dünyadaki ilk günlerinde olduğu gibi minik ve narin değildir. Fiziksel gelişim açısından yavru köpeğinizin kilosu belirgin ölçüde artar ve ilk dişleri görünmeye başlar (çenesi ve dişleri hâlâ nispeten güçsüzdür). Diş çıkarma aşaması devam ederken yavru köpeklere yönelik çiğneme oyuncaklarına daha fazla ilgi göstermeye başlayabilir.
Kabarık ilk tüylerini döker, onların yerine yetişkin tüyleri gelmeye başlar.
Yavru köpeğiniz hızla büyüyecek ve gelişecek olsa da, ırkı ne olursa olsun tüm köpekler 4’üncü ile 12’nci haftalar arasında ‘bağışıklık boşluğu’ adı verilen bir dönemden geçerler. Bu dönemde hastalıklara karşı özellikle savunmasızdırlar. Artık annelerinin kolostrumundan gelen antikorlarla korunmamalarının yanı sıra kendi koruyucu bağışıklık sistemlerini geliştirmeye başlamamışlardır. Yaklaşık altı ila sekiz haftalıkken başlayan aşılar bu dönemde onlara yardımcı olur.
Yavru köpekler aşıları yaptırılmadan dışarı çıkarılmamalıdır ve aile dışından insanların da onlara yaklaşmasını önlemek iyi bir fikirdir.
Bilinçli bir sahip olarak bu dönemde hastalıklara karşı ekstra dikkatli olmak ve herhangi bir şüphe durumunda veteriner hekime danışmak sizin sorumluluğunuzdadır.
Sosyalleşme ve eğitim
Her şey, yavru köpeğinizin büyürken yeni beceriler öğrenmesiyle ilgilidir
- Çişini ve kakasını annesinin yardımı olmadan yapmaya alışacaktır. Ayrıca yürüme alıştırması yapacak, kardeşleriyle oyun amaçlı kavgalar edecektir
- Bu dönemde yavrular kuyruklarını sallamaya başlar ve ilk havlamalarıyla kendileri bile şaşırabilirler. Bunlar, yavru köpeklerin daha fazla sosyal etkileşim ve uyarım için hazır olduklarını gösteren sevimli dönüm noktalarıdır.
Yavru köpeğiniz büyürken atacağınız sonraki adımlar
Sekizinci haftadan itibaren
Sekiz haftalık yavru köpeğiniz, sıkı öğrenme bölgesine girmiş demektir: Sabırlı ve tutarlı yavru köpek eğitimine ve uzun vadede davranışlarını şekillendirecek sınırlar koymaya başlamak için bu aşamadaki doğal öğrenme becerilerinden faydalanın.
Olumlu pekiştirme, yeni yavru köpeğinizi ev kurallarıyla tanıştırırken seçmeniz gereken yoldur. Bu aşamada sosyalleşme ve oyun da önemlidir. Erken yaşlarda diğer hayvanlara, insanlara ve seslere alışan yavru köpekler, ilerleyen zamanlarda daha rahat davranacaklardır. Yavru köpek sınıfları (sağlıklı, aşıları tam köpekler ya da diğer sağlıklı yavru köpeklerle yapılan gözetimli dersler olmaları kaydıyla) onları diğer köpeklere alıştırmak için harika bir yöntemken zihinsel uyarıma yardımcı olacak etkileşimli yavru köpek oyuncaklarını da değerlendirebilirsiniz
Yavru köpeğinizle ilk yürüyüş
Yaklaşık 12’nci haftada ilk aşılarından sonra yavru köpeğinizin ilk yürüyüşü için vakit gelmiş olacaktır. Yavru köpeğinizin ne zaman dışarı çıkmaya hazır olacağından emin değilseniz veteriner hekiminize danışın.
Başlangıçta yürüyüşler daha çok yavru köpeğinizin yeni tasmasına ve o heyecan verici (ve muhtemelen oldukça yoğun) kokular, manzaralar ve seslerle dolu dış dünyaya alışmasına yönelik olacaktır. Yavru köpeğiniz için egzersiz ve tasma eğitimine yönelik yürüyüşler daha sonra yapılacaktır.
Henüz yapmadıysanız yavru köpek itaat eğitimi derslerini de bu dönemde düşünebilirsiniz. Bu dersler, süregelen sosyalleşme sürecine yardımcı olmak için harika bir yoldur.
Uyku düzeni
Tüm o öğrenme, keşfetme ve araştırma çalışmaları yorucu işlerdir. Yavru köpeğiniz büyüse de bolca uykuya ihtiyaç duyacaktır. Tam olarak ne kadar uyuyacağı, ırkına bağlı olacak ve haftadan haftaya değişecektir. Büyüyen yavru köpeğinizin ortalıkta koşuştururken birden bir kenara kıvrılıp hızlıca uykuya daldığını görürseniz şaşırmayın.
Yavru köpeğiniz ne zaman yetişkin bir köpek olur?
Cevap... ırkına bağlı. Büyük ya da küçük tüm ırkların yavruları hızla büyür ama büyüme temposu farklılık gösterir. Küçük köpekler doğum ağırlığının yaklaşık 20 katına hızla ulaşırken daha büyük ırklar doğum ağırlıklarının 100 katına ulaşabilir ancak süreç çok daha yavaş ilerler.
- Büyük ırk köpekler, yetişkinlik için ihtiyaç duydukları iskelet yapısını geliştirmeye başlamış olacaklardır. Yetişkin ağırlıklarının yarısına ulaşacak ama beslenme ihtiyaçları yetişkin bir köpeğin beslenme ihtiyaçlarının en az iki katına çıkacaktır.
- Küçük köpekler, en yoğun büyüme dönemlerinden geçeceklerdir.
- Daha büyük ırk köpekler, sekiz ila dokuzuncu aydan itibaren özellikle iskeletleri ve kasları dâhil olmak üzere organlarında düzenli bir büyüme sergilemeye devam ederler.
- Küçük ırkların büyümesi, yetişkin ağırlıklarına ulaştıklarında durmaya başlar.
Dev ırk köpek yavruları tam olgunluğa erişir, yetişkin bir köpeğin cüssesine ve kaslarına sahip olurlar.
Veteriner hekiminiz: Köpeğiniz için en iyi kaynak
Yeni bir köpek sahibi olarak yavru köpeğinizin aşıları ve ilk sağlık kontrolleri için düzenli veteriner hekim ziyaretlerine hızla alışacaksınız.Ancak veteriner hekimin sağlayacağı bakımın, yavru köpeğinizin hayatı boyunca önemli olacağını unutmamalısınız.
Köpeğinizin yavruluktan yetişkinliğe geçiş dönemi boyunca veteriner hekiminiz yavru köpeğinizin sağlığını ve refahını korumanın yolları hakkında tavsiyeler verebilir. Örneğin:
- Pire ve kene kontrolü
- Yavru köpeğiniz için paraziter uygulama
- Büyüme takibi
- Etkili bir diş bakımı rutini oluşturma
- Yavru köpeğinizin tüy bakımı
- Zamanı gelen aşıların yapıldığından emin olma
- Köpeğinizin sağlığı açısından büyük bir risk olan obeziteyi önlemek için beslenme önerileri
Köpek sahibi olmak, büyük bir adımdır ve yavru bir köpeğin ilk haftalarında ve aylarında büyümesini ve gelişmesini izlemek, heyecan verici bir ayrıcalık olduğu kadar önemli bir sorumluluktur. Köpeğinizin ilk haftalardan itibaren iyi bir bakım almasını sağlamak sizin görevinizdir. Doğru bilgiler sayesinde köpeğinizin sizinle birlikte uzun, sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürmesinin yolunu açabilirsiniz.
İlgili Makaleler
Yavru köpek mamasından yetişkin köpek mamasına ne zaman geçmelisiniz?
