Köpekler neden aşılara ihtiyaç duyar?
Hem yetişkin köpekler hem de yavru köpekler için aşılar, potansiyel olarak ölümcül bir dizi hastalığa karşı hayati bir kalkan görevi görür. Bilinçli bir köpek sahibi olarak veteriner hekiminizin önerdiği temel köpek aşılarını yaptırarak köpeğinizin uzun vadede sağlığını ve refahını destekleyebilirsiniz. Bunu yapmanız yalnızca köpeğinizin uzun ömürlü olmasına ve gelişimine katkı sağlamakla kalmaz, aynı zamanda tüm toplumun sağlığını da koruyan bir özen ve sorumluluk göstergesidir.
Article
Köpek aşılarının hayati önemi
Aşılar; virüsler, bakteriler ve diğer patojenlerin neden olduğu, potansiyel olarak yaşamı tehdit eden hastalıklara karşı kritik bağışıklık sağlar. İşte bu yüzden köpeğinizi aşılatmanız çok önemlidir. İster evde yeni bir yavru köpeğiniz olsun ister barınaktan daha yaşlı bir köpeği sahiplenmiş olun, aşılar önleyici sağlık hizmetlerinin ayrılmaz bir parçasıdır.
Yavru köpekler neredeyse hiç bağışıklıkları olmadan doğarlar ve daha sonra annelerinin sütünden bir miktar bağışıklık alırlar ancak bu bağışıklık büyüdükçe azalır. Yavru köpeğiniz bu açığı kapatmak ve zararlı hastalıklara karşı koruma sağlamak için güçlü bir savunma sistemi oluşturmak üzere tasarlanmış bir dizi köpek aşısına ihtiyaç duyacaktır. Bu bağışıklığı korumak için yetişkin köpeklere de düzenli olarak takviye aşıları yapılmalıdır.
Köpeğinize aşı yaptırmanın faydaları
Köpek aşılarının diğer faydaları arasında, aşılanmış köpekler bu hastalıklara karşı daha az yatkın olma eğiliminde olduğundan uzun ömürlülük ve yaşam kalitesinin artması yer alır. Ayrıca önleyici aşılama maliyetleri, tamamen ilerlemiş bir hastalığın tedavisinde yapılan tıbbi harcamalara kıyasla asgari düzeydedir.
Aşılama ayrıca parvovirüs veya barınak hastalığı gibi bulaşıcı hastalıkların yayılmasının önlenmesine yardımcı olabilir, köpeklerin taşıyıcı olmasının ve enfeksiyonları diğer köpeklere ve hatta insanlara bulaştırmasının önüne geçebilir.
Köpekler için temel aşılar: Aşıların içinde ne var?
Köpeğinizin ihtiyaç duyduğu belirli aşılar; yaş, yaşam tarzı ve coğrafi konum gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir. Bununla birlikte, bazı aşılar temel aşılar olarak kabul edilir ve yaygın riskler nedeniyle genellikle tüm köpekler için önerilir.
Temel aşılar şunları içerir:
Solunum, sindirim ve sinir sistemini etkileyen oldukça bulaşıcı bir viral hastalık olan gençlik hastalığına karşı koruma sağlar.
Özellikle sindirim sistemini etkileyen oldukça bulaşıcı ve genellikle ölümcül bir hastalık olan parvovirüse karşı koruma sağlar. Bu virüs özellikle yavru köpekler için tehlikelidir.
Köpeklerde hepatit ve solunum yolu enfeksiyonlarına karşı bağışıklık sağlar.
Sinir sistemini etkileyen ölümcül bir zoonotik viral hastalık olan kuduzun önlenmesi için gereklidir. Kuduz hastalığı insanlara da bulaşabilir.
Sinir sistemini etkileyen ölümcül bir zoonotik viral hastalık olan kuduzun önlenmesi için gereklidir. Kuduz hastalığı insanlara da bulaşabilir.
Köpekler için tavsiye üzerine yapılan aşılar
Temel aşıların yanı sıra, bireysel risk faktörlerine ve yaşam tarzına bağlı olarak yavru ve yetişkin köpekler için tavsiye üzerine yapılabilen aşılar vardır.
Tavsiye üzerine yapılabilen bu aşılar şunları içerebilir:
‘Barınak hastalığı’ adı verilen oldukça bulaşıcı bir solunum yolu enfeksiyonuna karşı köpeğinizin korunmasına yardımcı olur.
Kontamine olmuş su kaynaklarında veya enfekte olmuş hayvanların idrarında bulunabilen Leptospira bakterilerine maruz kalma riski daha yüksek olan bölgelerde yaşayan veya bu tip bölgeleri ziyaret eden köpekler için özellikle önemlidir.
Köpek parainfluenza virüsü genellikle barınak hastalığıyla bağlantılıdır. Bu aşı kimi zaman temel aşılarla birlikte yapılır.
Lyme hastalığını taşıyan kenelerin yaygın olduğu bölgelerde yaşayan köpekler için önemlidir.
Köpeklere ne zaman aşı yapılır?
Yavru ve yetişkin köpekler için temel aşılama programı köpeğin yaşına, sağlık durumuna, yaşam tarzına ve yerel hastalık yaygınlığına bağlıdır. Köpeğinize özel bir aşılama planı oluşturmak için mutlaka veteriner hekiminize danışın.
Yavru köpekler ilk aşılarını genellikle altı ila sekiz haftalıkken olurlar. Birkaç ay sürebilen tüm takviye aşılarını yaptırana dek tam olarak korunmazlar. Yavru aşılama programı, sosyalleşme dönemleriyle aynı zamana denk gelir. Yavru köpeğinizin sağlığına dikkat etmeniz onun refahı için çok önemlidir ancak sosyalleşme de gelişiminin önemli bir parçasıdır.
Aşılar ve takviye aşıları tam olarak tamamlanmadan önce yavru köpekleri sosyalleştirmenin güvenli yolları vardır. Bunlar, aşılanmış köpeklerle gözetim altında buluşmaları ve yavru köpek eğitimini içerir.
Yavru köpekler için temel aşılama programı örneği
Gençlik hastalığı, adenovirüs ve parvovirüs aşıları:
6’ncı-8’inci haftalar
İlk aşılama
10’uncu-12’nci haftalar
Takviye aşısı veya ikinci doz aşı
14’üncü-16’ncı haftalar
Takviye aşısı veya üçüncü doz aşı
Kuduz aşısı genellikle 12 ila 16 haftalıkken yapılır ancak zamanlaması yerel yönetmeliklere göre değişiklik gösterebilir. Bir sonraki takviye aşısı, ilk kuduz aşısından bir yıl sonra yapılır.
Yetişkin köpekler için temel aşılama programı örneği
Gençlik hastalığı, adenovirüs ve parvovirüs aşıları: Yavru köpek aşılarından sonra genellikle bir yaşında bir takviye aşısı yapılır. Kullanılan aşıya ve veteriner hekiminizin tavsiyesine bağlı olarak her bir ila üç yılda bir müteakip takviye aşıları önerilir.
Kuduz aşısı: İlk yavru köpek kuduz aşısından sonra kuduz virüsünün endemik olduğu bölgelerde genellikle bir yıl sonra bir takviye aşısı yapılır. Kullanılan kuduz aşısının türüne bağlı olarak her bir ila üç yılda bir müteakip takviye aşılarının yapılması gerekebilir.
Peki ya köpeğinizin aşı geçmişini bilmiyorsanız?
Geçmişi bilinmeyen yetişkin bir köpek sahiplendiyseniz veteriner hekiminizden ona kapsamlı bir sağlık kontrolü yapmasını istemelisiniz. Veteriner hekiminiz, aşı durumu bilinmeyen köpeklere ne zaman kuduz aşısı yaptırılır veya köpeklere ne zaman parvo aşısı yaptırılır gibi soruları cevaplayabilecektir.
Veteriner hekiminiz muhtemelen yeni köpeğinize mümkün olan en kısa süre içinde temel aşıların yapılmasını önerecektir. Sağlıklı yetişkin köpekler genellikle güçlü bağışıklık sistemlerine sahip olduklarından başlangıçta her bir ila üç yılda bir takviye aşılarla birlikte bir dizi aşı yapılması gerekebilir. Bununla birlikte, kullanılan aşılara bağlı olarak bazı veteriner hekimler ilk aşılamadan bir ay sonra takviye aşısı önerebilir.
Köpek aşılama programlarının kullanılan spesifik aşılara, yerel hastalık yaygınlığına ve bireysel köpek faktörlerine göre değişeceğini lütfen unutmayın. Veteriner hekiminizin yapacağı düzenli kontroller, köpeğinizin sağlığını en iyi durumda tutmak ve önlenebilir hastalıklara karşı korunmasını sağlamak için uygun aşıları almasına yardımcı olacaktır.
Köpeğiniz aşı olduktan sonra hangi yan etkileri yaşayabilir?
Köpek aşıları genellikle güvenli ve etkili olsa da her tıbbi müdahalede olduğu gibi bazı köpeklerde aşı reaksiyonları ihtimali vardır. Bu olası reaksiyonların farkında olmanız ve köpeğinize aşı yapıldıktan sonra herhangi bir olağan dışı semptom gözlemlerseniz veteriner hekiminize danışmanız iyi bir fikirdir.
Genel olarak konuşmak gerekirse köpeklerde kuduz, gençlik hastalığı, leptospiroz, bordetella veya lyme aşısı ya da diğer temel aşılar veya tavsiye üzerine yapılan aşıların yan etkileri benzer olma eğilimindedir.
- Bölgesel şişlik ve ağrı: Enjeksiyon bölgesinde hafif şişlik, kızarıklık veya ağrı nispeten yaygın bir reaksiyondur ve genellikle kendi kendine düzelir.
- Hafif ateş: Bazı köpeklerde aşılamadan kısa bir süre sonra hafif ateş görülebilir. Bu, vücudun aşıya verdiği doğal bir tepkidir ve genellikle kendi kendini sınırlar.
- Uyuşukluk: Bu genellikle kısa süreli bir reaksiyondur ve bir veya iki gün içinde düzelir.
- İştahta azalma: Bu durum genellikle bir gün içinde düzelir.
- Burun içi enjeksiyonlardan sonra hapşırma ve hafif öksürük: Bu semptomlar da kendi kendini sınırlar ve hızla düzelir.
- Gerginlik veya davranış değişiklikleri: Bazı köpekler aşıdan sonra artan huzursuzluk veya gerginlik gibi davranış değişiklikleri sergileyebilir. Bazı köpekler aşı olduktan sonra titremeye başlayabilir. Bu semptomlar genellikle hafif ve geçicidir.
- Eklem ağrısı: Bazı köpekler, özellikle modifiye edilmiş canlı virüs içerenler olmak üzere belirli aşılardan sonra geçici eklem ağrısı veya sertliği yaşayabilirler. Bu durum genellikle kendi kendine geçer ve uzun vadeli sorunlara neden olmaz.
- Alerjik reaksiyonlar: Nadir durumlarda köpekler belirli aşı bileşenlerine karşı alerjik reaksiyonlar gösterebilirler. Alerjik reaksiyon belirtileri arasında yüzde şişlik, kurdeşen ve nefes almada güçlük sayılabilir. Bazı köpeklerde aşıdan sonra kusma veya ishal görülebilir. Alerjik reaksiyonlar ciddi olabilir ve acil veteriner hekim müdahalesi gerektirir.
Yan etkiler ortaya çıkabilse de köpeklerin büyük çoğunluğunun aşılara karşı herhangi bir olumsuz reaksiyon göstermediğini belirtmek isteriz.
Aşılar yapıldıktan sonra köpeğinizde endişe verici belirtiler fark ederseniz derhâl veteriner hekiminizle iletişime geçmeniz çok önemlidir. Aşılama protokolleri, köpeğinizin bireysel sağlık ve yaşam tarzı faktörlerine göre ayarlanabilir ve veteriner hekiminiz köpeğinizin güvenliğini ve refahını sağlamak için bilinçli kararlar vermenize yardımcı olabilir.
İlgili Makaleler
Yavru köpeğinizi (ve sizi) ilk veteriner hekim ziyaretine hazırlamak
Temel yavru köpek bakım kılavuzunuz
Bu sayfayı beğenin & paylaşın