Rozwój szczeniąt tydzień po tygodniu
W okresie zaraz po narodzinach szczeniak bardzo szybko rośnie i przechodzi przez kilka etapów rozwoju i zmian behawioralnych. Kiedy psiak pojawi się w Twoim domu, Twoim obowiązkiem jako opiekuna jest wspieranie jego rozwoju na każdym etapie tego ważnego okresu wczesnego szczenięctwa. Dzięki temu psiak wyrośnie na zdrowego dorosłego psa.
Wzorce wzrostu Twojego szczeniaka zależą nie tylko od jego płci, ale także od jego wieku. Psy ras małych (chihuahua, yorkshire terier) rozwijają się w innym tempie niż psy ras większych (labrador retriever, owczarek niemiecki). Wiedza, czego się spodziewać, pomoże Ci przygotować się na kolejne etapy rozwoju szczeniaka, i dzięki temu dostrzegać i rozwiązywać wszelkie problemy na wczesnym etapie.
Szczenięta: rozwój zaraz po narodzinach
Pierwsze 24 godziny życia noworodka są kluczowe. Psiaki są maleńkie i delikatne, ale już w pierwszych godzinach życia instynktownie używają zmysłu zapachu i dotyku, aby doczołgać się do matki i ssać oraz przytulić się do rodzeństwa, żeby razem ogrzewać się w cieple (szczenięta nie potrafią jeszcze regulować temperatury ciała). Psie noworodki jeszcze nie widzą i większość czasu przesypiają.
Ważne, aby szczeniak ssał od pierwszych godzin, zaraz po urodzeniu. Siara to pierwsze, bardzo skoncentrowane mleko matki, intensywnie wypełnione składnikami odżywczymi, które wzmacnia rozwijający się układ odpornościowy i wspomaga rozwój.
Faza noworodkowa
Narodziny – 4. tydzień życia
W pierwszych dniach życia delikatne noworodki potrzebują wsparcia w regulacji temperatury i pomocy w karmieniu. Hodowca ma obowiązek zadbać, by poród odbył się w starannie kontrolowanym środowisku. Nowo narodzone szczenięta muszą być trzymane w odpowiedniej temperaturze: początkowo pomiędzy 29,5°C a 32°C, następnie 26,7°C w okresie 7–10 dni, w dobrze wentylowanym pomieszczeniu. W pomieszczeniu nie może być przeciągów ani duchoty, a poziom wilgotności musi być odpowiedni (65–70%).
Okres noworodkowy trwa od narodzin do około czterech tygodni. W pierwszych tygodniach życia waga szczeniaczka powinna być ściśle monitorowana. Chociaż szczenięta zaraz po urodzeniu zwykle ważą około 1–5% swojej dorosłej wagi, powinny szybko przybierać na wadze. Dokładna liczba gramów zależy od wielkości danej rasy: zwykle szczeniak przybiera około 2–4 g dziennie na każdy kilogram, który będzie ważyć jako dorosły pies (co zależy od jego rasy). Między 9. a 13. dniem życia waga szczeniaka powinna się podwoić.
Kamienie milowe rozwoju w fazie noworodkowej, na które należy zwrócić uwagę
Chociaż w pierwszych tygodniach życia nowo narodzone szczenięta spędzają większość czasu na jedzeniu lub spaniu (obie czynności są ważne dla ich prawidłowego rozwoju), jest kilka kamieni milowych, na które warto zwrócić uwagę.
Oczy nowo narodzonego szczeniaka otwierają się zazwyczaj między 10. a 14. dniem życia
Słuch szczeniaka powinien zacząć funkcjonować, gdy ma on 2–3 tygodnie
Szczenięta potrafią pełzać zaraz po urodzeniu, ale w miarę dorastania rozwijają swoje umiejętności w tym zakresie i zaczynają poruszać się pewniej i energiczniej.
Odpowiedzialny hodowca zorganizuje pierwszą wizytę weterynaryjną w pierwszych tygodniach życia szczeniaka, aby sprawdzić, czy wszystko jest w porządku (i najprawdopodobniej rozpocznie kurację odrobaczającą).
Delikatne obchodzenie się z maluchem (uważając, aby nie zakłócić jego odpoczynku) może pomóc szczeniakowi przyzwyczaić się do kontaktu z ludźmi, co utoruje mu drogę do łatwiejszej socjalizacji w późniejszym życiu
Twój szczeniak prawdopodobnie wstanie (na chwiejnych małych łapkach) około 2. tygodnia życia. Szybko zacznie wykorzystywać swoje nowo odkryte umiejętności chodzenia do eksploracji i wspinania się (również na rodzeństwo).
Etap odstawiania od matki
4–8 tygodni
Proces odstawiania od matki rozpoczyna się, gdy szczeniak zaczyna jeść swój pierwszy stały pokarm: najprawdopodobniej maluch pokaże, że jest gotowy na ten etap, zaczynając interesować się jedzeniem swojej matki.
Twój czterotygodniowy szczeniak zmienia się diametralnie i nie jest już tą samą maleńką, kruchą istotą, co w pierwszych dniach życia. Jeśli chodzi o rozwój fizyczny, waga szczeniaka spektakularnie wzrasta. Powinny zacząć się pojawiać pierwsze ząbki (chociaż szczęka i siła zębów są nadal stosunkowo słabe). Wraz z rozpoczęciem fazy ząbkowania maluch może zacząć wykazywać duże zainteresowanie gryzakami dla szczeniąt.
W tym czasie psiak zrzuca puszystą pierwszą sierść, a jej miejsce zajmuje dorosłe futro.
Kiedy szczeniak szybko rośnie i rozwija się, wszystkie psy, niezależnie od rasy, przechodzą tak zwaną „lukę odpornościową” między 4. a 12. tygodniem życia. W tym okresie są one szczególnie podatne na choroby. Psy nie są już chronione przez przeciwciała z siary matki, a nie zaczęły jeszcze rozwijać własnej odporności ochronnej. Pomogą w tym szczepienia, które rozpoczynają się w wieku około 6–8 tygodni.
Szczeniąt nie należy wyprowadzać na zewnątrz przed pełnym zaszczepieniem i najlepiej unikać zbliżania się do nich osób spoza rodziny.
Jako odpowiedzialny opiekun musisz zwracać szczególną uwagę na wszelkie oznaki choroby w tym okresie i konsultować się z weterynarzem w razie jakichkolwiek wątpliwości.
Socjalizacja i szkolenie
To nauka nowych umiejętności w miarę wzrostu szczeniaka.
- Maluch przyzwyczaja się do oddawania moczu i kału bez pomocy matki. Ponadto ćwiczy chodzenie i bawi się, walcząc z rodzeństwem.
- W tym czasie szczeniak zaczyna również merdać ogonkiem i być może zaskoczy sam siebie pierwszym szczeknięciem. To urocze kamienie milowe rozwoju szczeniaka, które oznaczają, że jest gotowy do rozwinięcia interakcji społecznych i stymulacji.
Kolejne etapy rozwoju szczeniaka
Od 8. tygodnia życia
Ośmiotygodniowy szczeniak jest już na etapie nauki: wykorzystaj jego naturalną zdolność uczenia się, aby rozpocząć cierpliwe i konsekwentne szkolenie szczeniaka. Stawiaj mu granice, które będą kształtować zachowanie psa w dłuższej perspektywie.
Pozytywne wzmocnienie to przydatna metoda podczas uczenia szczenięcia przestrzegania zasad panujących w domu. Socjalizacja i zabawa są również ważne na tym etapie. Szczenięta, które wcześnie przyzwyczają się do innych zwierząt, ludzi i dźwięków, będą bardziej zrelaksowane w towarzystwie, gdy dorosną. Zastosuj interaktywne zabawki dla szczeniąt, które mogą pomóc w stymulacji umysłowej. Z kolei zajęcia dla szczeniąt mogą być świetnym sposobem na przyzwyczajenie malucha do innych psów (pod warunkiem, że są to sesje nadzorowane, z udziałem zdrowych ludzi oraz zdrowych i w pełni zaszczepionych psów).
Pierwszy spacer szczenięcia
Około 12. tygodnia życia, po pierwszym cyklu szczepień, nadchodzi czas na pierwszy spacer szczeniaka. Jeśli nie masz pewności, kiedy szczeniak jest gotowy do wyjścia na zewnątrz, skonsultuj się z weterynarzem.
Na początku spacery będą służyły raczej przyzwyczajaniu psa do obroży i smyczy oraz do otoczenia zewnętrznego ze wszystkimi ekscytującymi (choć czasami przytłaczającymi) zapachami, widokami i dźwiękami. Spacery jako ruch oraz nauka chodzenia na smyczy to kolejny etap.
Teraz jest również czas, aby pomyśleć o zajęciach szkoleniowych dla szczeniaka, jeśli jeszcze nie zostały zarezerwowane. To świetny sposób, aby zapewnić ciągły postęp socjalizacji.
Wzorce snu
Cały ten rozwój, zmiany i socjalizacja to męcząca praca! W miarę wzrostu szczeniak nadal potrzebuje dużo snu. Dokładnie ile, zależy od rasy i będzie się to zmieniać z tygodnia na tydzień. Po prostu nie zdziw się, gdy w jednej minucie zobaczysz szczeniaczka bawiącego się, a w następnej – zwiniętego w kłębek i śpiącego.
Kiedy szczeniak staje się dorosłym psem?
Odpowiedź brzmi… to zależy od rasy. Szczenięta wszystkich ras, zarówno dużych, jak i małych, rosną szybko, choć tempo jest różne. Podczas gdy małe psy rosną szybko do około 20-krotności swojej wagi urodzeniowej, większe rasy rosną do 100-krotności swojej wagi urodzeniowej, za to znacznie wolniej.
- U dużych ras zaczyna się rozwijać struktura szkieletu niezbędna w dorosłym życiu. Pies osiąga połowę swojej wagi w wieku dorosłym, ale ma co najmniej dwukrotnie większe zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż dorosły pies.
- Małe psy przechodzą najbardziej intensywny okres wzrostu.
- Psy większych ras nadal systematycznie rosną, szczególnie ich szkielet, narządy oraz mięśnie, w okresie 8–9 miesięcy.
- Wzrost psów ras małych kończy się, gdy osiągają one dorosłą wagę.
Szczenięta ras olbrzymich osiągają pełną dojrzałość, uzyskując masę i umięśnienie dorosłego psa.
Twój weterynarz: najlepsze źródło informacji na temat Twojego psa
Jako debiutujący opiekun szybko przyzwyczaisz się do regularnych wizyt u weterynarza w celu szczepień i kontroli stanu zdrowia szczeniaka. Jednak opieka weterynaryjna jest ważna przez całe życie Twojego pupila.
Kiedy Twój ulubieniec przechodzi transformację ze szczeniaka w dorosłego psa, weterynarz może udzielić Ci porad na temat sposobów dbania o jego zdrowie i dobre samopoczucie, obejmujących między innymi procedury takie jak:
- Zwalczanie pcheł i kleszczy
- Odrobaczanie
- Monitorowanie wzrostu
- Wprowadzenie skutecznej rutyny pielęgnacji zębów
- Pielęgnacja okrywy
- Aktualność szczepień
- Porady dotyczące żywienia, aby zapobiec otyłości, która jest dużym zagrożeniem dla zdrowia psa.
Wzięcie psa do domu to poważny krok, a obserwowanie, jak szczeniak rośnie i rozwija się w pierwszych tygodniach i miesiącach życia, to zarówno wspaniały przywilej, jak i duża odpowiedzialność. Twoim zadaniem jest zapewnienie psiakowi właściwej opieki już od pierwszych tygodni życia. Dzięki odpowiedniej wiedzy zapewnisz psu długie, zdrowe i szczęśliwe życie u swojego boku.
Powiązane artykuły
Kiedy należy przejść z karmy dla szczeniąt na karmę dla dorosłych psów?
