Badanie nad oceną wpływu diety Royal Canin® Anallergenic u psów

Niektórzy badacze uważają wręcz, że atopowe zapalenie skóry u psów należy traktować wyłącznie jako rozpoznanie kliniczne, a może być ono wywołane zarówno uczuleniami na alergeny środowiskowe, jak i pokarmowe. Stąd pojawiła się propozycja, aby nazywać „klasyczne” zapalenie skóry wywołane uczuleniem na alergeny środowiskowe atopowym zapaleniem skóry sensu stricto, natomiast AZS wywołany uczuleniem na alergeny pokarmowe określać jako atopowe zapalenie skóry sensu largo (3).

W praktyce klinicznej alergia pokarmowa u niektórych psów może przebiegać identycznie jak atopowe zapalenie skóry, jednak nie każdy pies z alergią pokarmową będzie cierpiał na AZS. Dlatego ICADA zaleca, by u każdego psa z niesezonowym świądem lub/i atopowym zapaleniem skóry zastosować jedną lub więcej próbę eliminacyjno-prowokacyjną (dietę eliminacyjną) w celu oceny, czy składniki pokarmowe mogą być przyczyną nawrotów zmian. Dieta eliminacyjna polega na podawaniu zwierzęciu pokarmu, którego nigdy ono nie jadło (2). Dieta taka może być przygotowywana przez właściciela, jednak nastręcza to wielu trudności związanych z pozyskaniem nowego źródła białka oraz z odpowiednim zbilansowaniem diety. Dlatego najczęściej do diety eliminacyjnej są wybierane produkty komercyjne zawierające „nowe” białko lub produkty hydrolizowane do białek o niskich masach cząsteczkowych lub aminokwasów (1).

Cel badania

Celem badania była ocena wpływu stosowanej diety hydrolizowanej Anallergenic Royal Canin u psów z rozpoznanym atopowym zapaleniem skóry i/lub alergią pokarmową na występowanie objawów dermatologicznych oraz stopień nasilenia zmian skórnych i świąd.

Materiał i metody

W badaniu wzięło udział 38 psów, 21 samców oraz 17 samic. Średnia wieku pacjentów wynosiła 4,9 roku, natomiast średnia masa ciała badanych zwierząt to 24,6 kg. W badaniu wzięli udział przedstawiciele następujących ras: labradory (n = 8), buldogi francuskie (n = 4), owczarki niemieckie (n = 4), boksery (n = 3), west highland terriery (n = 3), golden retrievery (n = 2). Pozostałe rasy były reprezentowane przez 1 osobnika.

U psów biorących udział w badaniu najczęściej rozpoznawano alergię pokarmową (55,4% przypadków) lub atopowe zapalenie skóry ze współistniejącą alergią pokarmową (28,9%), u dwóch psów (5,3%) stwierdzono nawracające zapalenie zewnętrznego przewodu słuchowego związane z alergią pokarmową. U ponad 65% zwierząt (65,8%) wcześniej stosowano karmy marki Royal Canin, inną niż dieta Anallergenic. U 28,9% psów stosowano karmy marki Purina, u 6 psów (15,8%) stosowano pokarm przygotowywany sposobem domowym. Pozostałe psy były wcześniej żywione karmami innych marek, takimi jak: Acana (1), Brit (1), Canivera (1), Happy Dog (1), Orien (1). U psów zakwalifikowanych do badania wykluczono inne choroby skóry, takie jak: choroby pasożytnicze, grzybice i inne. Powikłania atopowego zapalenia skóry oraz alergii pokarmowej w postaci ropnych zapaleń skóry czy zapaleń skóry na tle Malassezia zostały wcześniej wyleczone. Psy nie mogły otrzymywać żadnych leków ogólnoustrojowych dwa tygodnie przed rozpoczęciem oraz w czasie trwania badania. Nie były dopuszczone również kąpiele terapeutyczne. Możliwe było jedynie stosowanie profilaktyki przeciw kleszczom ze względu na ryzyko zarażenia chorobami odkleszczowymi i powszechność babeszjozy w niektórych rejonach badania. Psy zakwalifikowane do badania żywione były wyłącznie dietą Anallergenic Royal Canin przez okres 3 miesięcy (90 dni). Psy nie mogły otrzymywać innych pokarmów, przegryzek ani nagród. Dawki pokarmowe były dobierane przez prowadzących lekarzy weterynarii na postawie masy ciała zwierzęcia oraz wykazywanej aktywności fizycznej. Badanie kliniczne pacjenta wraz z określeniem masy ciała oraz wypełnieniem kwestionariusza CADESI-04 oraz oceny skali świądu przeprowadzano w dniach: 1., 15., 30., 45., 60., 75. oraz 90. W czasie badania wystąpiły niewielkie odchylenia dokładnych punktów czasowych u poszczególnych pacjentów. Data pierwszego odnotowanego badania klinicznego to 30.09.2015 r., natomiast ostatniego – 18.04.2016 r.

W czasie badania lekarze weterynarii wypełniali ankietę, w której oceniane były zmiany skórne w poszczególnych dniach badania za pomocą kwestionariusza CASESI-4 oraz skali świądu. W badaniu wykorzystano skalę CADESI nr 4, w której oceniano nasilenie trzech rodzajów zmian. Oceniano rumień, liszajowacenie, otarcia i/lub wyłysienia w dwudziestu różnych miejscach ciała (ryc. 1). Stosowano skalę punktową od zera do trzech, gdzie 0 oznaczało całkowity brak zmian, 1 – zmiany słabe, 2 – zmiany umiarkowane, 3 – zmiany mocne. Maksymalny możliwy wynik stanowił 180 punktów (czyli 20 x 3 x 3 punkty). W badaniu dodatkowo zastosowano następującą skalę świądu (w nawiasie kwadratowym znajduje się kod przypisany w obliczeniach):

• [5] Niezwykle silny świąd (niemal ciągły, gdy zwierzę zaczyna się drapać i nie może przestać, świąd obecny nawet podczas wizyty u lekarza, niezbędne jest unieruchomienie zwierzęcia, by przerwać świąd).
• [4] Znaczny świąd (długie epizody drapania, świąd może być obecny także w nocy, w czasie posiłków i podczas zabawy).
• [3] Średni świąd (regularne epizody drapania świąd może być obecny także w nocy, w czasie posiłków i podczas zabawy).
• [2] Nieznaczny świąd (wygryzanie częstsze, nie pojawia się, gdy zwierzę śpi, podczas posiłków i w czasie zabawy).
• [1] Słaby świąd (sporadyczne napady świądu, pies drapie się niewiele więcej niż przed chorobą).
• [0] Brak świądu.
  ​

Analiza statystyczna

W celu oceny istotności różnic między poszczególnymi parami pomiarów wykorzystano nieparametryczny test znakowanych rang Wilcoxona. Ponieważ test był stosowany oddzielnie do każdej pary pomiarów, przy ocenie istotności różnic przyjęty został skorygowany poziom istotności p = 0,05/6 (liczba porównań) = 0,008. W celu opisu badanej próby i wyników testu zastosowano statystyki opisowe: medianę, średnią arytmetyczną, odchylenie standardowe, rozkłady procentowe. Wykonano także testy Shapiro-Wilka normalności rozkładów wyników skal (test normalności zalecany przy próbach poniżej 50 przypadków). W przypadku oceny istotności różnic wykorzystano testy nieparametryczne, ponieważ większość rozkładów zmiennych odbiegała od rozkładu normalnego. Porównania wartości wyników testów dokonano za pomocą analizy wariancji powtarzanych pomiarów dla rang Friedmana (Friedman’s ANOVA). W celu oceny istotności statystycznej różnic wyników testu w kolejnych punktach pomiarowych wykorzystano nieparametryczny test znakowanych rang Wilcoxona (Wilcoxon signed-rank test). Jako kryterium istotności przyjęto p < 0,05.

Wyniki badań

Ocena wartości CADESI-4.

Wartości CADESI-4 w pierwszym dniu badania badania wahały się od 7 do 127 punktów, natomiast w ostatnim dniu badania – od 0 do 52 punktów. Średnie wartości CADESI wynosiły kolejno: w dniu 1. badania- 40,47, w dniu 15. – 36,21, w dniu 30. – 30,00, w dniu 45. – 23,32, w dniu 60. – 18,39, w dniu 75. – 14,97, natomiast w ostatnim dniu badania – tylko 13,5 punktu. Podsumowując, można stwierdzić, że wartość średnia spadła z 40,47 na początku badania do 13,05 po 90 dniach. Natomiast mediana spadła z 32 punktów do 9 punktów. Rozkłady skali CADESI przedstawia. Ryc. 2 przedstawia średnie wartości CADESI-04 oraz ich spadek w poszczególnych dniach badania. 

Ocena wartości skali świądu

Średnie wartości skali świądu obniżały się w kolejnych dniach badania i wynosiły kolejno: w dniu 1. – 3,37, w dniu 15. – 2,97, w dniu 30. – 2,45, w dniu 45. – 2,05, w dniu 60. – 1,63, w dniu 75. – 1,24, a w ostatnim dniu badania – 0,97 punktu. Różnice wartości skal świądu w kolejnych etapach badania były istotne statystycznie. W tab. 3 przedstawiono rozkłady wartości skali świądu w kolejnych pomiarach. W ryc. 4. przedstawione są średnie wartości skali świądu w poszczególnych dniach badania (od dnia 1. do 90.).

Wnioski i omówienie wyników

U wszystkich psów w czasie kolejnych badań następował spadek wartości CADESI-4 oraz skali świądu. Średnie procentowe wartości zmiany obu skal były dodatnie. W ostatnim dniu badania średnia procentowa zmiana skali CADESI-4 w stosunku do początku badania wyniosła aż 72,3%. Średnia procentowa zmiana wartości skali świądu w ostatnim dniu badania w stosunku do początku badania wyniosła 74,1%. Spadki wartości CADESI-4 oraz świądu zaobserwowano w całej badanej próbie. Porównanie wyników na początku i końcu badania (dzień 1. – dzień 90.) prowadzi do wniosku, że wartości skali oceny świądu u psów po badaniu istotnie spadły w stosunku do momentu przystąpienia zwierząt do badania. Wartości uzyskiwane na skali świądu różniły się istotnie pomiędzy pomiarami, z wyjątkiem ostatniego pomiaru (dzień 90. – dzień 75.). Wartość mediany skali spadła z 4 punków do 1 punktu.

Efekt istotnego zmniejszenia wartości CADESI-04 i skali świądu stwierdzono zarówno u psów, które przed przystąpieniem do badania były żywione karmami marki Royal Canin, jak i u psów karmionych innymi karmami. Nie stwierdzono istotnych zmian w wadze ciała psów w czasie trwania badania. Różnice w wadze ciała zwierząt w kolejnych etapach badania nie były istotne statystycznie. Skale CADESI-4 i świądu były ze sobą skorelowane. Tab. 4 przedstawia średnią procentową zmianę wartości CADESI-04 i skali świądu w stosunku do wartości w dniu pierwszym badania.

Wnioski

Zastosowanie diety Anallergenic Royal Canin istotnie zmniejszyło u badanych psów zarówno występowanie zmian skórnych (rumień, liszajowacenie, otarcia i/lub wyłysienia), jak i stopień odczuwanego przez nie świądu. Redukcja zmian skórnych oraz obniżanie odczucia świądu były skorelowane ze sobą i obserwowane u wszystkich psów niezależnie od rasy, masy ciała czy też sposobu żywienia przed przystąpieniem do testu. Zmniejszenie występowania zmian skórnych i świądu o około 50% zauważono po 6 tygodniach (ok. 45. dnia), natomiast po 90 dniach średnia procentowa zmiana skali CADESI-4 w stosunku do początku badania wyniosła 72,3%, a średnia procentowa zmiana wartości skali świądu wyniosła 74,1%. Stosowanie diety hydrolizowanej Anallegenic Royal Canin nie wpłynęło na masę ciała badanych zwierząt. 

Autorzy: prof. dr hab. Jarosław Popiel , dr n. wet. Dorota Pomorska-Handwerker, dr hab. Iwona Taszkun, dr n. wet. Zbigniew Blimke, lek. wet. Joanna Karaś-Tęcza, dr n. wet. Małgorzata Taube, lek. wet. Wioletta Olender, lek. wet. Piotr Parys

Oryginalne źródło artykułu: https://vetkompleksowo.pl/kategorie-tematyczne/badanie-nad-ocena-wplywu-diety-anallergenic-royal-canin-u-psow-z-rozpoznanym-atopowym-zapaleniem-skory-i-lub-alergia-pokarmowa-na-wystepowanie-objawow-dermatologicznych/

1. Olivry T. i wsp.: Treatment of canine atopic dermatitis: 2010 clinical practice guidelines from the International Task Force on Canine Atopic Dermatitis. „Veterinary Dermatology”, 21, 233-248, 2010.
2. Olivry T.i wsp: Treatment of canine atopic dermatitis: 2015 updated guidelines from the International Committee on Allergic Disease of Animals (ICADA): BMC „Veterinary Research”, 11: 210, 2015.
3. Pucheu-Haston C.M., Bizikova P, Eisenschenk Me.N.C., Santoro D., Nuttall T., Marsella R.: Review: The role of antibodies, autoantigens and food allergens in canine atopic dermatitis.”Vet. Dermatol.”, 2015, 26, 115-e30.