Po co kotu wąsy (wibrysy)?

 

Jak się nazywają wąsy kota?

Popularne kocie wąsy, nazywane także wibryssami lub – wibrysami, to niezmiernie ważny narząd w ciele kota. Włosy zatokowe – bo taką nazwę również noszą– są sztywne, dużo dłuższe i grubsze niż pozostałe włosy.

Najczęściej znajdują się na górnej wardze i policzkach – stąd utożsamiane są z wąsami. Znaleźć je można również na brodzie, nad oczami, a nawet w okolicy kociego nadgarstka. Rola tych charakterystycznych włosów, niezależnie od umiejscowienia, jest taka sama. Jednak to wibrysy policzkowe odgrywają najistotniejszą funkcję.

Po co kotu wąsy?

Dzięki niezliczonej liczbie zakończeń nerwowych, wibrysy pełnią funkcję narządu dotyku. Włosy te są w stanie odebrać z otoczenia nawet najlżejsze drgania powierza i zmiany w położeniu otaczających kota przedmiotów. Dzięki temu, koty poruszają się z niezwykłą gracją i zwinnością, bez względu na porę dnia i nocy. Dotyczy to także kotów kominkowych, które mają z reguły kilka kilogramów nadwagi.

To właśnie włosy czuciowe pozwalają „widzieć” kotom nawet w największych ciemnościach i zachować odpowiednią, zawsze gotową do ataku, sylwetkę. Koty funkcjonujące w domach nie potrzebują specjalnie tej umiejętności. Owszem, dzięki informacjom odbieranym przez wibrysy są w stanie (w warunkach domowych, a nawet w nocy) zachować grację. Jednak kotom wychodzącym i żyjącym na zewnątrz wąsy zapewniają bezpieczeństwo przed wrogiem i możliwość sprawnego polowania, co jest podstawą ich przeżycia.

Przestrzenne zdolności kocich wąsów

Może mniej ciekawą – ale równie istotną – funkcją wąsów czuciowych kota jest ich i rola w… pomiarze szerokości otworów i szczelin. Wibrysy są tej samej długości co szerokość kociego ciała, dlatego wtykając głowę w różnego rodzaju przestrzenie, kot mierzy ją i sprawdza, czy cała sylwetka będzie w stanie bez szwanku przejść daną drogą. Cóż za niefortunna sytuacja przytrafiłaby się kotu, gdyby okazało się, że tylko pewna jego część jest w stanie pokonać wąską przeszkodę, a reszta kota zaklinowałaby się.

Kocie wąsy, jedzenie z miski i poprawne karmienie kota

Z tego samego powodu niektóre koty mogą okazać się bardzo wybredne, jeśli chodzi o dobór misek do karmienia. Wąskie miseczki mogą być niekomfortowe i kot niechętnie będzie z nich jadł, właśnie ze względu na odbierane wibrysami sygnały. Natomiast płaskie miski, o niskiej bandzie lub po prostu zdecydowanie szersze, będą bardziej komfortowe dla kota, a serwowanie posiłku w takiej „zastawie” okaże się chętniej przez niego zjadane.

 

Okazywanie emocji za pomocą wąsów

Kolejną istotną funkcją kocich włosów czuciowych jest ich rola podczas komunikacji z innymi osobnikami. Czując pełen komfort i relaks, kocie wąsiska będą rozluźnione, a kocia sylwetka i mimika twarzy będą wyrażały pozytywne emocje. Gdy jednak nasz kot poczuje się zagrożony, przestraszony, lub będzie szykował się do ataku – wtedy najczęściej wibrysy przyjmą nastroszoną lub ściągniętą wzdłuż ciała postać. Ta wiedza pozwoli kocim opiekunom zorientować się w emocjach, jakie, w danej chwili, targają ich podopiecznym.

Wąsy kota to jego nieodłączny atrybut

Znając funkcje i przeznaczenie kocich wąsów, można wysnuć wniosek, że są one kotu niezbędne do życia. Nie jest to do końca prawda, jednak na pewno są one potrzebne do prawidłowego funkcjonowania. Udowodniono bowiem, że koty, które zostały pozbawione wibrysów, nie są w stanie prawidłowo chodzić, zdarzają się im potknięcia na prostej drodze, „nie doskakują” do miejsca, na które próbowały wskoczyć lub zanika gracja ich ruchów. Dlatego też warto dbać o kocie wąsy i w żadnym wypadku nie próbować ich przycinać! Podczas zabawy z kotem warto przypomnieć dzieciom, aby nie męczyły zwierząt, ciągnąc je za wąsy (a obok ogona, to właśnie kocie wąsiska wydają się dzieciom najbardziej atrakcyjne).

Jednak gdy zdarzy nam się zauważyć na podłodze zgubiony wąs – nie panikujmy. Kocie włosy czuciowe regenerują się. Czas, w którym taki wąs odrośnie, jest dość długi, bo to około 3 miesięcy, ale też po utracie jednego wibrysa zwierze nie odczuje znaczącego dyskomfortu.

Dbajmy, szanujmy i doceniajmy kocie wąsy oraz pamiętajmy – w kwestii zarostu, koty są prawdziwymi trendsetterami.

Autor: lek. wet. Franciszek Paśko